Bu apartmanda zenginin kapısından fakir geçemez

Aynı binanın iki girişi: Sol taraftaki lüks lobi maddi durumu iyi olanlar için. Sağ taraftaki ise belediyenin binaya yerleştirdiği kiracılar için.

Londra’nın varlıklı bölgelerinde yapılan yeni apartman projelerinde ‘fakir kapıları’ uygulaması gerçekleştiriliyor.

The Guardian gazetesinin yaptığı araştırma, Londra’nın bazı bölgelerinde inşa edilen apartmanlarda evlerin fiyatlarına göre iki ayrı giriş olduğunu ortaya çıkardı.

Tower Hamlets, Commercial Street’te bulunan One Commercial Street apartmanında bulunan uygun fiyatlı evlerde oturanlar için yan kapıyı kullanma mecburiyeti var.

Konunun gündeme gelmesi üzerine, Londra Büyükşehir Belediye Başkanı Boris Johnson’a uygulamanın yasaklanması için çağrı yapıldı. Johnson uygulamayı desteklemediğini fakat, yasaklamayacağını belirtti.

Multi milyon sterlinlik konutların yer aldığı apartmanda sosyal evlerin girişinin binanın yanında olması yanı sıra, çöp atma yeri dahi, tüm tesisler ayrı.

‘Zengin’ girişinin lüks bir otel lobi görünümünde olduğu, binayı yapan şirket, bu ayrımın sebebinin düşük maliyetteki evlerin sakinlerinin ödeyecekleri servis ücretlerinin düşük kalması için olduğunu belirtti.

Konut inşası için proje iznine başvurulduğunda, evlerin belirli bir bölümü belediyeye sosyal konut olarak, ya da düşük gelirlilerin alım gücüne göre fiyatta olması gerekiyor. Bu zorunluluk yüzünden milyonluk ev yapan şirketler bu tür bir ayrımcı çözüme başvuruyorlar.

Londra’da yaşayan zenginlerin sayılarının son zamanlarda artığının verileri, konut fiyatlarının yükselmesinin düşük gelirli insanları Londra’nın belirli bölgelerinin dışına atması yanı sıra, zengin ve fakirin arasındaki uçurumun büyüdüğünün başka bir göstergesi de ‘zengin’ ve ‘fakir’ kapıları oldu.

‘Fakir kapıları’ olarak yorumlanan, arka kapı girişleri, zenginlerin ve zengin insanlardan kar yapacak kişi ve şirketlerin insanları maddi olarak değerlendirmeleri ve çöplerin atılan çöp kutularının dahi ayrılma gereğinin, Londra’da sınıfsal bir ‘apartheid’ın’ geliştiğinin göstergesi.

ABD, New York’ta da görülen bu uygulamaya ilişkin, şehrin belediye başkanı Bill De Blasio, yeni yapılarda bu uygulamayı yasaklamak için işlemleri başlatacaklarını belirtti.

Yeşil Parti, Büyükşehir Belediye Meclis üyesi, Darren Johnson, “Bu eğilim halka karşı bir aşağılamayı gösteriyor ve inşaat şirketleri lüks evleri, yerel halkla bağlantı kurmak istemeyen, zengin yatırımcılara satmakla alakalıdır. Belediye başkanı ve belediyeler bunu çok uzun süredir görmemekten geliyorlar. Yapmaları gereken, ayrı tesislerin yer aldığı projeleri ret etmek ve bunun yüzünden uygun fiyatta evlere yer vermeyi kabul etmeyen projeleri geri çevirmek olur,’’ dedi.

Londra’nın kuzey batısında bulunan, Queens Park Place ev inşaatını gerçekleştiren Londonnewcastle şirketinin başkanı Peter Allen, sosyal konutlara bakan ev şirketlerinin bazı ücretleri ödeyemedikleri için ayrı tesisler yapmak zorunda kaldıklarını belirtti.

One Commercial Street evlerinin broşürü, lobinin özelliğinden ve lüksünden bahsediyor. Fakat sosyal konut olan evlerin girişinin yan kapıdan olduğundan söz etmiyor.

Queen’s Park Place evlerinin broşüründe şöyle yazıyor: ‘‘Uygun fiyattaki ev sakinleri özel ana girişi, özel avlu bahçesini ve bodrumdaki araba ve bisiklet parkını kullanmaları mümkün olmayacak. Posta ve çöp birikimi gibi hizmetler de ayrı olacaktır.’’

One Commercial Street evlerini yapan şirket Redrow London adına konuşan idare müdürleri James Moody, yaptıkları evlerin yüzde 34’ünün uygun fiyatta olduğunu belirtti ve ayrı girişin olmasının sebebinin bu evleri idare eden Network Housing şirketinin sakinleri için servis ücretlerine taban fiyat uygulaması olduğunu- diğer taraftan da, varlıklı sakinlerin lüks bir servis beklentilerinin olduğunu belirtti.

150 evden fazla olan konut projeleri belediye başkanı tarafından onaylanması gerekiyor. BBC Radio London’a konuşan Boris Johnson, ayrı girişlere ilişkin şöyle konuştu: ‘‘Bu uygulamayı sevmiyorum ve eğer yapabilirsem, konut projelerinden çıkartılmalarını teşvik ettiğim bir şeydir.’’

Fakat Johnson uygulamanın bazı koşullarda yüksek servis ücretlerinin önüne geçilmesi için şart olduğunu belirtti.

Johnson’ın planlama yardımcısı, Sir Edward Lister, 2008 senesinden itibaren 76 bin den fazla uygun fiyatta evin inşa edildiğini ve planlama başvurularını değerlendirdiklerinde ev sayısının artması gibi bir çok faktörü göz önünde bulundurmaları gerektiğini ifade etti.

Tottenham milletvekili David Lammy, Johnson’ın uygulamayı yasaklamayı göz önünde bulundurması gerektiğini belirtti.

Lammy şöyle konuştu: ‘‘Londra’nın varlıklılar ve yoksullar şehri olmasına izin veremeyiz. Başkentin köklü ekonomik başarısının tüm Londralılara faydası olması gerekiyor ve sadece lüks bir hayata paraları yetenlere değil.’’

Bu uygulamanın gündeme gelmesi, evsizlerin bina önlerinde yatmalarını önlemek için çivi çakılmasının ardından, Londra’daki varlıklı kesimlerin dar gelirde ve yoksullukta yaşayan insanlardan kendilerini ayrı ve uzak tutma isteklerinin başka bir örneği.